Geschiedenis
Clinge kent een jarenlange geschiedenis van wateroverlast en ook de aanpak daarvan.
Wat zijn de problemen?
- Water op straat
- Hoge grondwaterstanden
- Waterkwaliteit bij overstorten
- Wereldwijd wordt geconstateerd dat het klimaat veranderd. Los van de oorzaak stijgt de temperatuur waardoor de regenbuien in intensiteit toenemen. Hoe veel dat is, is afhankelijk van de scenario’s welke bedacht zijn. De afmetingen van de riolering wordt berekend met vastgelegde buien. De gemeenten stellen voorwaarden aan het niveau van het rioolwater in het rioolstelsel. Bijvoorbeeld als er in een uur 20 mm regen valt mag er geen rioolwater op straat komen. Verder kan er nog onderscheidt gemaakt worden tussen bestaande situaties en nieuwe situaties. Rekening houdend met de klimaatontwikkeling heeft Hulst vastgelegd dat bij de aanleg van nieuwe riolering er zelfs bij een bui van 30 mm in een uur geen water op straat mag komen. Het rioolstelsel van Clinge is ook op een dergelijke manier doorgerekend. Er vallen echter ook buien met een veel grotere intensiteit. Bijvoorbeeld die van 6 juli jl. Daar viel toen 55 à 75 mm in 20 minuten. Bij dergelijke buien komt er dus nog steeds water op straat. Op de verharding welke aangesloten is op het gemengde rioolstelsel viel toen 13300 m3 aan water. Als het gemaal van het waterschap alleen voor Clinge zou draaien (280 m3/h) moet deze altijd nog 47 uur pompen om al het water af te voeren.
- Aan de Noordzijde van Clinge komt in extreme situaties het niveau van het grondwater zo hoog dat het zelfs over straat de kolken in loopt. Dit heeft te maken met de opbouw van de ondergrond. Over de gehele lengte van zuid naar noord zit een stoorlaag in de bodem van veen. Ook is het zo dat de dikte van het pakket zand van zuid naar noord afneemt. Het grondwater stroomt van zuid naar noord. Eenzelfde hoeveelheid grondwater moet dus door een steeds dunner wordend pakket waardoor uiteindelijk het grondwater zo hoog komt dat het op straat komt. Daar waar het lang geleden zo was dat er vanuit Clinge diverse slootjes zorgden van de zijdelingse afvoer van dit water zijn er in verband met de schaalvergroting in de landbouw deze sloten grotendeels verdwenen. Ook is het zo dat met de functie van natte natuur aan de oostzijde van Clinge de niveau’s van het oppervlaktewater kunstmatig hoog gehouden worden. Afvoer van overtollig water wordt hierdoor bemoeilijkt.
- Het rioolstelsel in Clinge bestaat in hoofdzaak uit een gemengd stelsel. Het gevolg is dat bij intensieve regenbuien het teveel aan water op diverse plaatsen overloopt naar het oppervlaktewater. Hoe groter de inhoud van het rioolstelsel is des te minder wordt er overgestort naar het oppervlaktewater. Dit overstortende water bestaat uit een mengsel van regen- en afvalwater. Het afvalwater veroorzaakt een vervuiling van het oppervlaktewater. In sommige gevallen is dat geen probleem, in andere wel. Dat heeft te maken met het herstelvermogen van het oppervlaktewater. Stromend water kan meer vervuiling verwerken dan stilstaand water en dat geldt ook voor dieper en groter water ten opzichte van een ondiepe sloot.
Wat hebben we tot nu toe gedaan?
Daar waar het vroeger zo was dat het stelsel in Clinge één geheel was, is dat nu verdeeld in twee stelsels. Ter hoogte van de Kennedylaan is een knip gemaakt tussen zuid en noord. De bedoeling hiervan is om de aanwezige inhoud van het stelsel zo veel mogelijk te benutten. De afvoer van het rioolwater van het zuidelijke gedeelte naar het noordelijke deel vindt plaats met behulp van een pomp in de Kennedylaan. Doordat de afvoer beperkt is tot 100 m3/h wordt de aanwezige inhoud van de buizen ook in het zuidelijk deel beter benut.
Verder is er in de Kennedylaan extra berging aangelegd. Vanaf de pomput tot in de Frans Halsstraat zijn er buizen met een diameter van 1 meter aangelegd.
Om globaal 10 jaar wordt het verharde oppervlak dat op de riolering aangesloten is geïnventariseerd. Van 1995 tot 2008 is er voor heel de gemeente Hulst geconstateerd dat er 30 % meer verharding aangesloten is op het riool. Door verharding los te maken van het gemengde stelsel wordt de belasting van de gemengde riolering verlaagd. In de Kennedylaan, De Ruyterlaan en de Beukelzstraat richting Frans Halsstraat is dat gebeurt. De verharding is aangesloten op een nieuw regenwaterriool dat zijn water afvoert naar de sloot langs de Frans Halsstraat. Door de buizen uit te voeren als een drainage kan ook het te veel aan grondwater hiermee afgevoerd worden.
Om de hoeveelheid vuil te verlagen dat in het oppervlaktewater komt, zijn 2 grote bassins gebouwd welke er voor moeten zorgen dat de vuiluitworp verlaagd wordt. Ook zijn er een aantal overstorten afgesloten in de Tiberghienweg.
In de Tiberghienweg is de bestaande overstortleiding gebruikt als regenwaterriool. De daken deels en de wegen in zijn geheel zijn hierop aangesloten en voeren het regenwater af naar de sloten ten oosten van Clinge. Alle overstorten vanuit het gemengde stelsel zijn hier verdwenen. Dus minder belasting voor het gemengde stelsel en minder vuiluitworp.
In totaliteit is er de afgelopen jaren 32.300 m2 aan daken en wegen afgekoppeld van het bestaande gemengde stelsel op een totaal van 242.000 m2.
Vergevorderde plannen
De riolering in de ’s-Gravenstraat en Molenstraat worden vervangen door een gescheiden stelsel. Ook daar wordt de regen op de verhardingen en daken apart afgevoerd naar een nog te graven sloot ten noorden van de Molenstraat. Weer een ondergrondse maatregel om de belasting op het stelsel te verlagen. De sloot zal ook doorgetrokken worden naar de vijver bij de Koningin Julianastraat. De sloot bodem van dit deel zal zo laag komen te liggen dat het waterpeil in de vijver met plus minus 20 cm verlaagd wordt. Hierdoor wordt voorkomen dat grond- en of oppervlaktewater het riool binnen stroomt. De aanleg van de sloot zal de grondwaterdruk naar het noorden toe verlagen. De termijn van uitvoering is medio 2013.
Andere manier van denken.
Ondanks alle uitgevoerde en geplande maatregelen is er nog steeds wateroverlast in Clinge. De vraag is hoe kunnen we voorkomen dat water op straat zodanige wateroverlast wordt dat dit schade veroorzaakt. Hiertoe moeten we een ruimere manier van denken introduceren die andere dan oplossingsrichtingen onder de grond mogelijk maakt. We kunnen de buizen onder de grond zo groot maken als we willen, toch zal er altijd een bui vallen welke niet meer verwerkt kan worden door stelsel. Wat dan.
Als we er van uit gaan dat het rioolstelsel maximaal benut kan worden (de buizen vol staan) en de situatie zo is dat alle pompen optimaal functioneren. En in die situatie valt er een bui vergelijkbaar met 6 juli of nog erger. Waar laten we dan al dat water. Onder de grond is het stelsel overbelast. We zullen dus moeten gaan denken aan afvoermogelijkheden via de straat en daar waar mogelijk het water in oostelijke en westelijke richting afvoeren. Ook daar moet het water verwerkt kunnen worden. Met genoemde manier van denken in ons achterhoofd is er de afgelopen tijd onderzoek verricht in en rond Clinge. Ter plaatse is gekeken waar er gaten in de bebouwing zitten waardoor het water naar buiten kan. Er moeten dan wel sloten liggen of aangelegd kunnen worden. Ook is gekeken naar obstakels in de verharding welke de afvoer van water belemmer dan wel ophouden. Dat heeft de volgende lijst van mogelijke maatregelen opgeleverd.
Overzicht mogelijke maatregelen
- Parallelweg bij rotonde Zeegat
a. De bestaande woning wordt gesloopt. Hierdoor ontstaat er de mogelijkheid om de parallelweg door te trekken en aan te sluiten op het oprit van ’s-Gravenstraat 1. Hiervoor moeten wel gronden aangekocht worden.(gemeente)
b. Water op straat krijgt hierdoor de mogelijkheid om verder naar het noorden door te stromen om uiteindelijk in de bermsloot terecht te komen.
c. Eventueel bermsloot verruimen. (waterschap)
- Kruising ’s-Gravenstraat-Blomweg
a. Drempel en trottoir verlagen waardoor het water ongehinderd door kan stromen de Blomweg in. (gemeente)
b. Aanwezige bermsloten verdiepen en verbreden zo dat opvang en afvoer van water mogelijk is. (waterschap)
c. Aanwezige duikers gangbaar maken en eventueel verruimen. (waterschap) d. Sloot langs Blomweg buiten bebouwd gebied verdiepen en verruimen. (waterschap)
e. Maairegime aanpassen zodanig dat de sloot in de zomer voldoende water kan afvoeren. (waterschap)
f. In geval van inundatie stuw verderop in het peilgebied laten zakken. Gemeente waarschuwt waterschap hiertoe via de piketdienst van het waterschap. (waterschap)
- ’s-Gravenstraat 35-45
a. Bestaande sloot doortrekken tot aan de ’s-Gravenstraat en eventueel verruimen. (waterschap)
b. Keuze of oppervlakkig water afvoeren naar sloot of ondergronds. (gemeente)
- Sloot haaks op de Blomweg achter huizen van de ’s-Gravenstraat
a. Sloot opwaarderen, onder profiel brengen en jaarlijks onderhouden. (waterschap)
- ’s-Gravenstraat 52-54
a. Kolken bijplaatsen.
b. Afvoerleiding aansluiten op overstortleiding gemeentelijke riolering. (gemeente)
- Clinge Noord (lange termijn oplossing)
a. Aanleggen van een IT-riool in het hele gebied. (gemeente)
b. Afkoppelen van schone verhardingen; 6000 m2 daken en 16000 m2 wegen. (gemeente)
c. Afvoermogelijkheden op een aantal plaatsen. (gemeente)
d. Sloten aanleggen ten behoeve van de afvoer van overtollig grondwater en hemelwater. Aanwezige sloten zo veel mogelijk benutten. (waterschap)
- ’s-Gravenstraat 93-95
a. Kolken plaatsen. (gemeente)
b. Afvoerleiding aanleggen en aansluiten op bestaande sloot. (gemeente)
c. Secundaire sloot in stand houden en eventueel verbreden. (waterschap)
- Kruising ’s-Gravenstraat-Tibergienweg
a. De drainage in de ’s-Gravenstraat moet zijn water over lange afstanden transporteren waardoor de buis bijna altijd vol staat. Onderzoeken of er een aansluitmogelijkheid is om de drainage aan te sluiten op het HWA riool in de Tiberghienweg of IT-riool Kennedylaan. (gemeente)
b. Indien mogelijk aansluiting maken op het HWA riool. (gemeente)
- Kerkstraat (lange termijn oplossing)
a. Bestaande drainage vervangen door IT-riool
b. Afkoppelen 50% daken 2250 m2 en 100% van de wegen 3750 m2.
c. Afvoer regen- en grondwater en water op straat via Clinge-west
d. Sloot graven richting bermsloot Papaverweg
- a ’s-Gravenstraat 183 alternatief voor Kerkstraat
a. Aanleg afvoer duiker naar bosperceel
b. Aanleg sloot of waterberging in bosperceel
- Beukelzstraat, Prins Bernardstraat, Koningin Julianastraat en Beatrixstraat (lange termijn oplossing)
a. Aanleg van een gescheiden stelsel. (gemeente)
b. Afkoppelen verhard oppervlak van 50% van de daken 3600 m2 en 100 % van de wegen 11200 m2. (gemeente)
c. Afvoer hemelwater via vijver aan de Koningin Julianstraat en afvoer via nog te ontwikkelen plan Clinge west. (gemeente)
d. Afvoersloot graven vanuit Clinge West naar de Papaverstraat. (waterschap)
- Malpertuuslaan (lange termijn oplossing)
a. Schone verhardingen van parkeerplaats 2000 m2 en dak van Malpertuus 250 m2 afkoppelen van gemengd stelsel en afvoeren naar sloot aan achterzijde centrum. (gemeente)
- Sterredreef
a. Sloten oost en westzijde koppelen. (waterschap)
b. Kolken aanbrengen in de ’s-Gravenstraat en aansluiten op verbindingsduiker. (gemeente)
c. Sloot op Sterreterrein aansluiten op vijver. De sloot was voor de herinrichting van de Sterre ook aangesloten op de vijver. (waterschap)
d. Afvoermogelijkheid vijver de Sterre maken.
- ’s-Gravenstraat 299-301
a. Kolken plaatsen in de ’s-Gravenstraat. (gemeente)
b. Afvoerleiding aanleggen naar sloot. (gemeente)
c. Sloot opwaarderen en afvoer water mogelijk maken naar secundaire of primaire watergang. (waterschap)
- ’s-Gravenstraat-Molenstraat
a. Aanleg gescheiden stelsel in de ’s-Gravenstraat en Molenstraat. (gemeente)
b. Afkoppelen verhardingen wegen 100% 24700 m2 en daken 50 % 10000 m2. (gemeente)
c. Aanleg sloot ten noorden van de Molenstraat. (waterschap)
d. Aanleg sloot vanaf vijver Julianastraat naar nieuw aan te leggen sloot. (waterschap)
e. Verdiepen en verruimen sloot aan zuidzijde Molenstraat. (waterschap)
De maatregelen 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9a, 12, 13 en 14 zijn maatregelen welke op korte termijn uitgevoerd kunnen worden. De maatregelen 6, 9, 10 en 11 zijn maatregelen voor de langer termijn.
Beoordeling effecten maatregelen
De vraag is of deze maatregelen te veel, voldoende of nog onvoldoende zijn.
Om deze vraag te beantwoorden is opdracht gegeven aan een ingenieursbureau om de straten samen met de riolering in een rekenmodel te gieten. Hiervoor zijn in zowel de ’s-Gravenstraat als de Molenstraat alle kolken, putdeksels, verkeersdrempels en dergelijke gewaterpast. Samen met de algemene hoogtekaart Nederland en het rioleringsmodel wordt een model gemaakt waar verschillende regenbuien op los gelaten kunnen worden. De uitkomst is een beeld van de afstromingsrichting van het water en de plaatsen welke knelpunten opleveren. Door de mogelijke maatregelen qua afmetingen en afvoercapaciteit in te brengen in het model is te zien wanneer water op straat geen wateroverlast met schade meer oplevert. Omdat het water ook buiten de bebouwde kom verwerkt moet worden zal er nauw samengewerkt worden met het waterschap. Samen met het waterschap hebben we de laatste 2 jaar onderzoek verricht naar de beïnvloeding van het watersysteem en rioolstelsel. Dus ook buiten de bebouwde kom kunnen we simuleren wat de extra afvoer van water naar het buitengebied voor gevolgen heeft. Hierdoor komt ook in beeld of sloten verruimd moeten worden of dat er tijdelijke bufferzones aangelegd moeten worden. Op dit moment wordt er gewerkt aan het watermodel van Clinge. Op 5 november is er een gezamenlijke vergadering van waterschap, ingenieursbureau en gemeente om af te stemmen over model, welke buien in het model doorgerekend worden en welke aanvullende gegevens nog gemeten zouden moeten worden om te kunnen gaan rekenen. Zowel de huidige situatie als toekomstige situatie met het gescheiden stelsel in de ’s-Gravenstraat en Molenstraat wordt doorgerekend. Als laatste worden de mogelijke maatregelen ingevoerd en doorgerekend. Dan moet blijken of dit alles afdoende is.
Om na de afronding van de berekeningen de uitvoering van de maatregelen ook op korte termijn op te kunnen pakken zal er al in de raadsvergadering van december krediet worden aangevraagd. Hierdoor kan er al begin 2013 begonnen worden met een aantal van de maatregelen.
Heel veel maatregelen worden uitgevoerd op particulier terrein. Belangrijk daarom is dat er draagvlak ontstaat voor het nemen van de maatregelen.
Download hier de begeleidende plattegrond *pdf
Plan van aanpak
Op 21 februari hebben waterschap Scheldestromen, Arcadis en de gemeente Hulst bij elkaar gezeten en gepraat over de modellering van de riolering en het watersysteen (sloten) rond Clinge. Uit de berekeningen van Arcadis bleek dat de wateroverlast zoals die al verschillende keren voorgekomen is in Clinge niet uit de berekeningen. In het centrum van Clinge kwam er wel degelijk water op straat te staan. In het noorden echter niet. De oorzaak van deze uitkomsten was de instelling dat het rioolwater vrij kon uitstromen naar het oppervlaktewater en dat bleek niet het geval te zijn. De sloten stonden zodanig vol dat het water uit de riolering bij sommige overstorten niet weg kon stromen. Ook was het zo dat in de vijver bij de basisschool aan de Julianastraat maar maximaal 1000 m3 aan rioolwater kan bergen. Extra water komt via het riool op de ‘s-Gravenstraat te staan.
Als oplossing zijn de aansluitende sloten ingebracht in het model en de waterstanden bij extreme buien aan de randen van het model zijn door het waterschap aangeleverd. Hiermee zal opnieuw gerekend worden. Als nu wel water op straat in het noordelijk deel van Clinge geconstateerd wordt zullen de maatregelen ingevoerd worden en doorgerekend worden. De uitkomsten van beide berekeningen verwachten we 20 maart te bespreken. Gezien de eerdere constateringen zijn al wel keuzes gemaakt in geen spijt maatregelen en maatregelen welke nog nadere aandacht vragen of die sowieso later moeten. Een maatregel welke nog niet opgenomen was is het aanpassen van het watersysteem zodanig dat de overstorten kunnen functioneren.
Hierdoor zou al veel van de wateroverlast in Clinge noord opgelost zijn. Dat vraagt echter tijd.
De maatregelen welke al voor de zomer uit willen voeren zijn:
- Drempel of trottoir verlagen bij de Blomweg;
- Duikers gangbaar maken of vervangen aan de Blomweg
- Maairegime aanpassen Blomweg
- Stuw richting zestig voet automatiseren
9a. aanleg duiker en sloot - verbinden sloten, afvoer water op straat via afvoergoten en aansluiten drain 1. De doorvoer langs de rotonde hoor hier eigenlijk ook bij maar daarvoor moet eerst de woning gebouw zijn. De keuze van de maatregelen welke op de wat lange termijn uitgevoerd zouden moeten worden zijn:
- vervangen riolering in de ‘s-Gravenstraat en de Molenstraat door een gescheiden stelsel
- De afvoer van water op straat op de kruising van de ‘s-Gravenstraat en Molenstraat wordt vervangen door een HWA-riool in de Teerlingstraat met een verbinding met de sloten.
- Aanpassen van het watersysteem Clinge Oost 16 Aanpassen van het watersysteem Clinge West